12 Eylül 1980 Darbesinin 45. Yılında Türkiye: Gölgelenen Demokrasi ve Sonrası

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Türkiye’nin demokrasi tarihinde iz bırakan gece, 12 Eylül 1980 sabahında sabahın erken saatlerinde adeta sessizleşti. Bayrak Harekatı adımlarıyla başlayan plan, yaklaşık dört aylık gizli hazırlıkların ardından hayata geçirildi ve Türkiye, karanlık bir döneme girdi. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren’in radyodan okunmasıyla başlayan süreçte, Milli Güvenlik Konseyi tüm yetkileri ele geçirerek antidemokratik adımlar atmaya başladı.

Darbeci heyetin çoğunluğu, Türkiye’nin siyasi ve toplumsal dokusunu kökten değiştirme hedefindeydi. Sendikaların ve meslek örgütlerinin faaliyetleri durduruldu; anayasa yürürlükten kaldırıldı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi. Bu süreçte, demokrasiye yönelik baskılar ve yasaklar hız kazandı. Yargı alanında da ağır adımlar atıldı; sonraki yıllarda kurulan mahkemeler yüzlerce kişiyi idamla sonuçlanan davalara sürüklendi.

12 Eylül’ün bilançosu başlığı altında ise pek çok kırılma noktası kaydedildi: İdam edilenlerin sayısı 48, gözaltına alınanların sayısı 650 bin, fişlenen kişi sayısı 1 milyon 683 bin, açılan dava sayısı 210 bin, sıkıyönetim mahkemelerinde yargılananların sayısı 230 bin ve 141-142-163. maddelerden yargılananların sayısı 71 bin 500 olarak kayıtlara geçti.

Bu dönemin etkileri, zamanla toplumsal hafızada derin izler bıraktı. Darbenin ardından kurulan mahkemeler ve uygulanan baskılar, uzun yıllar sürecek təsirler yarattı ve demokrasinin zayıfladığı bir dönemin başlangıcı oldu.